Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

     Piękno listopada jest szczególne, bo nie ma różnorodności kolorów, tylko ich stonowanie. Nie ma gwaru życia przyrody jest tylko wyciszenie. Listopad dla większości z nas jest uważany za najsmutniejszy miesiąc w roku, bo i przyroda nas tak nastraja. Zmieniamy czas, wydłużają się wieczory.  Krótkie, ciemne dni, słońce skąpi promieni i wędruje nad horyzontem coraz niżej. W ujęciu termicznych pór roku to druga część jesieni, ze średnią temperaturą dobową poniżej 5°C i praktycznie zamarłą wegetacją. 

    Cała przyroda w połowie miesiąca jest już zwykle przygotowana do okresu zimowego. Wszelkie prace w polu ustają wraz z zamarzaniem ziemi. Oziminy, w tym rzepak wysiany wczesną jesienią zaczyna się krzewić i coraz bardziej zielenić. Reszta pól pozostaje zaorana w ostrą skibę. Listopad spowalnia także rytm życia mieszkańców tej krainy. Nad jeziorami jest pusto, szaro, smętnie, wilgotno. Listopad obnaża drzewa. 

    Coraz łatwiej można dostrzec ich prawdziwą formę - pni, konarów, gałęzi. Nawet teraz tą listopadową późną jesienią warto zajrzeć do lasu, nad rzekę, na pole czy nad jezioro, aby przekonać się, że w listopadzie nie warto rezygnować ze spacerów w najbliższą okolicę Ziemi Sejneńskiej. Jak widać, nie taki listopad straszny jak go malują.

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

Piękno późnojesiennego listopada i jego naturalne barwy na klimatycznej Ziemi Sejneńskiej.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

      Jak Sejneńszczyzna długa i szeroka, nie brak dawnych wiejskich cmentarzy, na których nikt nie zapala zniczy, jedynymi odwiedzającymi są wiatr szumiący w konarach drzew i śpiewające ptactwo. Może to i dobrze, że nikt nie zakłóca tu spokoju zmarłym. Takie małe cmentarze zakładano w minionych wiekach prawie w każdej większej wsi. Wystarczy pojechać z przygranicznych Sejn, by dowiedzieć się od starszych ludzi, że pozostałości starych cmentarzy można odnaleźć m.in. w Burbiszkach, Kuklach, Ogrodnikach, Zelwie. 

      Każdy z tych cmentarzy jest oryginalnym i niepowtarzalnym archiwum kultury i pamięci, które przechowuje nie tylko historię przodków, lecz także losy mieszkańców. Dawniej, bo od XII wieku, grzebano przy kościołach wszystkich wiernych, ale z uwagi na wzrost liczby zmarłych, w niedługim czasie powrócono do wcześniejszych praktyk i w kościołach chowano tylko znamienite i zasłużone osoby. Na zewnątrz natomiast stopniowo rozszerzano cmentarze dla ogółu, które z upływem czasu wypełniały cały dziedziniec kościoła. 

      W pierwszej połowie XIX wieku weszły nakazy carskie, które ze względów głównie sanitarnych,  nakazały przeniesienie istniejących cmentarzy, zlokalizowanych wokół kościołów (a więc w środku wsi), na ogrodzony teren poza wsią. Po I wojnie światowej małe cmentarze wiejskie powoli zamierały, bliskich zaczęto chować na dużych parafialnych nekropoliach.

      Dzisiaj co prawda nie ma tam już żadnych nagrobków, ale mieszkańcy co i raz stawiają w miejsce, gdzie był wiejski cmentarz, nowy krzyż, kapliczkę lub kamienną tablicę upamiętniającą, by czas nie zatarł śladów przeszłości. Cmentarze to nasze dziedzictwo i krajobrazy pamięci, które uczą nas, że pamięć nie ma granic, a jej trwanie jest formą cichego dialogu między tym, co było, a tym, co trwa. Pamiętajmy o tym.

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

(Nie)zapomniane dawne wiejskie cmentarze na Sejneńszczyźnie jako krajobrazy pamięci.

 

Listopadowe chwile zadumy z czasem refleksji nad życiem w klimacie nostalgicznego pejzażu.

      Czas płynie, zmieniają się pory roku, i znowu mamy listopad - miesiąc refleksji nad sensem ludzkiego życia i przemijania, to bardzo ważny czas w chrześcijańskiej tradycji narodu. W klimat tego nostalgicznego pejzażu wpisuje się pamięć o naszych zmarłych. Myślimy o zmarłych bardziej niż w innym czasie. Przypominają się nam bliscy, którzy odeszli. 

      Listopadowa zaduma nad przemijaniem jest również okazją do refleksji nad własnym życiem, nad postępowaniem wobec bliźnich. Obserwując zmiany w przyrodzie dostrzegamy powolny upływ czasu, bo mijają dni, tygodnie, miesiące i lata.  Jesienna pora roku, spadające liście z drzew, specyfika listopadowego klimatu to odpowiedni czas do zadumy. Melancholijny dzień, mglisty i jesienny, nastraja do takich rozmyślań. 

      Pamięć o ludziach i życiu należy przecież pielęgnować nie tylko na cmentarzach i w otoczeniu marmurowych nagrobków, pięknych wazonów czy okazałych zniczy. Powoli  zapada zmierzch, wiedzieni  potrzebą serca przychodzimy na cmentarze, ten szczególny, jesienny listopadowy nostalgiczny pejzaż. Mocniej niż zazwyczaj dociera do nas prawda o doczesnym przemijaniu, o tym że kiedyś ziemskie życie dobiegnie do mety, która stanie się dla nas nowym początkiem.

Listopadowe chwile zadumy z czasem refleksji nad życiem w klimacie nostalgicznego pejzażu.

 

Listopadowe chwile zadumy z czasem refleksji nad życiem w klimacie nostalgicznego pejzażu.