26 sierpnia 2022

Skansen w Puńsku to zabytek świadczący o litewskim dziedzictwie ludowym i kulturowym.



     W Puńsku na Sejneńszczyźnie na styku dwóch narodowych tożsamości, jednym z zabytków świadczących o litewskim dziedzictwie kulturowym jest skansen (zagroda litewska), którą oddano do użytku 30 lat temu (1992 r.) Budynki pochodzą z przełomu XIX i XX wieku i są usytuowane po lewej stronie drogi Puńsk - Sejny. Cztery budynki zagrody: chata wiejska, dwa spichlerze (świrnie) i oborę przeniesiono z pobliskiej wsi Wojtokiemie, a stodołę odtworzono na podstawie dawnych informacji. Położenie skansenu u podnóża wzniesienia, które osłania je od wiatru północnego, jest nawiązaniem do tradycji ulokowania zagród chłopskich w czasie powstawania wsi tzw. kolonijnych.  

     Budynki skansenu ułożone są w tzw. kwadrat. Blisko drogi jest usytuowana  dwudrzwiowa stodoła z tzw. plewnikiem na zapleczu. Naprzeciwko stodoły stoi okazała wiejska chata, zaś w poprzek do nich stoją obora i świreń. Między świrniem i wiejską chatą znajduje się studnia z żurawiem, obok niej drugi, mniejszy świreń. Ponadto przy chacie urządzono tradycyjny wiejski dawny ogródek. Zagroda posiada również drewniane ogrodzenie ze sztachet. Była to typowa zagroda wielobudynkowa dla średniozamożnego rolnika, najbardziej charakterystyczna na terenie Sejneńszczyzny.    Chata wiejska składa się z trzech izb, oraz dużej sieni. 

     Wyposażenie takiej chaty to wysoki gliniany piec, stół, ławy, łóżka, kołyska, komoda, szafa. W chacie znajduje się także warsztat tkacki, snowarka, kołowrotek, kufer do przechowywania posagu. Dawniej w kuchni toczyło się całe życie. Natomiast budynek obory podzielony jest na trzy pomieszczenia, do których prowadzą oddzielne wejścia od podwórka. W oborze osobno trzymano krowy, świnie, owce i konie. W budynku stodoły przechowywano płody rolne, maszyny rolnicze i inne narzędzia pracy. Obecnie budynek służy do wystawiania litewskich sztuk teatralnych, występów zespołów folklorystycznych oraz spotkań kapeli ludowych. Wewnątrz stodoły są ławki dla widzów oraz scena dla artystów wraz z rekwizytami teatralnymi, gdzie co roku odbywa się "Festiwal Teatrów Stodolanych". 

      Budynki w skansenie są drewniane, zrębowe, posadowione na dużych kamieniach lekko powiązanych wapnem i cementem, a do pokrycia dachów użyto słomy żytniej. Wszystkie znajdujące się w skansenie przedmioty przybliżają historię tych ziem. Warto się z nimi zapoznać i zwiedzić ten urokliwy skansen litewskiego dziedzictwa ludowego  i kulturowego w Puńsku na Sejneńszczyźnie, ponieważ niektóre zwyczaje i ich tradycja są niespotykane w żadnym innym miejscu w kraju.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz