Kanał Augustowski to unikatowy w skali Europy zabytek budownictwa wodnego, który przetrwał do naszych czasów. Pomysł powstał w 1823 r., wówczas polski inżynier gen. Ignacy Prądzyński zjawił się w Augustowie 15 czerwca i ten dzień uznaje się za symboliczną datę rozpoczęcia prac nad projektem. Powodem budowy Kanału Augustowskiego były pruskie restrykcje celne uniemożliwiające spławianie polskich towarów Wisłą do Gdańska. Kanał Augustowski miał połączyć dopływy Wisły, Narwi i Biebrzy, z Niemnem, a od Niemna do Bałtyku zaplanowano połączenie poprzez Kanał Widawski, aby ominąć terytorium Prus.
Natomiast prace budowlane ruszyły w 1824 roku. Aby wyrównać różnice poziomów wód uregulowano 35 km koryt rzek Netty i Czarnej Hańczy. Wykonano ponad 40 km przekopów i wybudowano 18 śluz oraz 23 jazy regulujących wodę. Kamienno - ceglane śluzy miały piękny wystrój architektoniczny w barwach narodowych. Komory wykładano czerwoną cegłą, zwieńczenia komór były białe. Na każdej śluzie znajdowała się wmurowana w ścianę kamienna tablica z datą i nazwiskiem kierownika budowy. Do dziś prawie na każdej śluzie (poza Gorczycą i Niemnowem) zachowały się takie tablice. Jedną śluzę budowano ok. 2 lat. W pracach uczestniczyło od 5 do 7 tysięcy ludzi. Kanał Augustowski położony jest na terenie Polski i Białorusi.
Jego całkowita długość to około 103,4 km. Na szlaku Kanału Augustowskiego znajduje się kilkanaście jezior: Mikaszówek, Mikaszewo, Krzywe, Paniewo, Orle, Gorczyckie, Staw Swoboda, Studzieniczne, Białe, Necko. Różnice poziomów wód pomiędzy poszczególnymi zbiornikami wynoszą od 0,8 do 9,8 m. Im większa różnica wód, tym bardziej skomplikowane śluzy należało budować, stąd śluza Niemnowo pierwotnie trzykomorowa (różnica poziomów 7,46 m), obecnie jest czterokomorowa (różnica poziomów max. 9,8 m), a śluza Paniewo (różnica poziomów max. 6,69 m) dwukomorowa. Pozostałe 16 śluz to śluzy jednokomorowe. W 1968 r. Kanał Augustowski został wpisany do rejestru zabytków, a decyzją Prezydenta RP w 2007 r. stał się Pomnikiem Historii.
Działanie kanału jest proste, jak przed laty, aby komora napełniła się wodą, śluzowi otwierają luki wrót, podnosząc zastawki ręcznymi lewarkami. Następnie otwierają masywne wrota, pchając długi dyszle, które stanowią przeciwwagą dla skrzydeł wrót. Obecnie Kanał Augustowski jest wykorzystywany jako malowniczy szlak turystyczny. Ten wyjątkowy zabytek można zwiedzić podczas wycieczki rowerowej. Jego piękno możemy podziwiać również podczas rejsu statkiem, katamaranem lub gondolą. Latem zabytek budownictwa wodnego (ukończono go w 1839 r.) tętni życiem. Tłumy kajakarzy spływają Czarną Hańczą i dalej kanałem aż do Niemna. Dajmy się wpuścić w ten kanał!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz