Mosty w Stańczykach znane jako Akwedukty Puszczy Rominckiej, to zabytkowe, podwójne mosty kolejowe z pocz. XX wieku, wzniesione nad rzeką Błędzianką. Zbudowane przez Niemców według projektu włoskich architektów na dawnej linii kolejowej Gołdap - Żytkiejmy. Przygotowania do budowy rozpoczęły się w 1910 roku. Prace rozpoczęto w 1912 roku. Pierwszy most (północny) powstał w latach 1912-1917, drugi (południowy) - w latach 1923-1926. W czasach, kiedy je budowano, było to ucieleśnienie najnowszej myśli technicznej w dziedzinie budownictwa związanego z transportem. Trasa miała łączyć te tereny z Królewcem.
Mosty powstawały z przerwami łącznie 14 lat. Plany konstrukcyjne pokrzyżował Niemcom wybuch I Wojny Światowej. Jednak gdyby nie wojna, być może drugi z wiaduktów nigdy by nie powstał. Za jego budową stały bowiem pobudki strategiczne. W przypadku konfliktu zbrojnego i potencjalnego uszkodzenia jednego mostu, drugi miał służyć jako trakt zapasowy. Tor położono tylko na jednym z mostów( północny) i 1 października 1927 r. na całej trasie zaczęły kursować pociągi. Początkowo były to 3 pary pociągów osobowych, później dla licznie odwiedzających te tereny turystów, w soboty i niedziele uruchomiono czwartą parę. W latach 30- tych używano tej linii głównie do przewozu kruszywa.
Tymi torami w 1940 roku przewożono głazy i kamienie na Wilczy Szaniec koło Gierłoży. Pociągi kursowały tutaj do 1943 r. Mosty nie ucierpiały podczas II wojny światowej. Po jej zakończeniu linia została rozebrana przez specjalne jednostki inżynieryjne Armii Radzieckiej. Elementy torów wywiezione zostały jako łupy wojenne do Związku Radzieckiego. Połączenie kolejowe nie zostało już odbudowane. Zabytkowe mosty są do siebie bliźniaczo podobne. Każdy z nich posiada pięć przęseł zamkniętych w górze łukami pełnymi. Oparte są na czterech filarach. Balustrady zewnętrze betonowe, wewnętrzne ażurowe. Mosty kolejowe w Stańczykach są jedynymi z najwyższych w Polsce, ich wysokość to 36,5 m. Od poziomu rzeki Błędzianki do szczytu łuku to 31,5 m.
Zabytkowe mosty wykonano z żelbetonu, a ich długość wynosi 180 metrów. Szerokość każdego z mostów to 5,7 metra, promienie łuków wynoszą 15 m, natomiast odległość między filarami to 30 metrów. Akwedukty Puszczy Rominckiej pozostają w prywatnych rękach i obecnie stanowią atrakcję turystyczną. Ta historyczna monumentalna konstrukcja kontrastuje z leniwie płynącą pod nimi rzeką Błędzianką. Całość jest zatopiona w objęciach Puszczy Rominckiej i uścisku pól i pastwisk. Czyż nie brzmi to malowniczo i tajemniczo, właśnie dlatego mosty kolejowe(akwedukty) w Stańczykach są i pozostaną ikoną regionu nazywanego jako Mazury Garbate.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz