Statkiem "Tryton" podczas pielgrzymki do Polski w czerwcu 1999 r. pływał Ojciec Święty Jan Paweł II. Trasa rejsu statku przebiega przez najciekawsze fragmenty jeziora Wigry. Są również rejsy wieczorne, podczas których można podziwiać oświetlony klasztor kamedułów. Główna przystań znajduje się we wsi Wigry. Statek został zbudowany w 1941 r. w Płocku. W 1966 r. przypłynął z Warszawy do Augustowa i służył jako holownik.

W Wigrach można zwiedzić apartamenty papieskie, gdzie w dniach 8-10 czerwca 1999 roku odpoczywał Ojciec Święty Jan Paweł II podczas swojej pielgrzymki po Polsce. Przygotowano wówczas dla niego specjalny apartament, pokój dzienny i sypialnię. Co roku apartamenty odwiedza ok. 50 tys. osób.

Pokamedulski klasztor w Wigrach należy do najcenniejszych zabytków Suwalszczyzny. Mnisi sprowadzeni w 1667 r. przez króla Jana Kazimierza zbudowali groblę łączącą wyspę ze stałym lądem, a na dwóch tarasach usypanych wokół naturalnego wzgórza pobudowali eremy - domy pustelnicze. Barokowy kościół o dwóch wieżach, wzniesiony w latach 1694-1745, zaprojektował włoski architekt Piotr Putini.

W Muzeum Wigier jest kilkanaście sal i pomieszczeń, w których można oglądać prezentacje multimedialne i filmy dotyczące środowiska Wigier oraz posłuchać audycji o regionie wigierskim. Można m.in. zobaczyć, jak wygląda dno jeziora, jego podwodne ściany, ryby i ptaki wodne. Jedna z prezentacji ukazuje torfowisko oraz jednego z głównych mieszkańców Wigier - bobra. Jest także chłodzona sala lodowcowa, gdzie można zobaczyć filmy i usłyszeć dźwięki z epoki lodowcowej. W Muzeum Wigier prezentowana jest także wystawa pt. "Czas mamuta". Można tu zobaczyć oryginalne szczątki mamuta wielkiego znalezione w piaskach i żwirach rzecznych pochodzących z okresu zwanego zlodowaceniem Wisły.

Muzeum Wigier mieści się w budynku dawnej Stacji Hydrobiologicznej, która funkcjonowała do września 1939 roku. Prace projektowe nad utworzeniem ośrodka muzealno-edukacyjnego Wigierskiego PN zostały zakończone w roku 2003. W 2007 roku ruszył remont i rozbudowa. Uroczyste otwarcie Muzeum nastąpiło w dniu 22 stycznia 2009 roku.Obiekt obejmujący budynek dawnej Stacji Hydrobiologicznej i nowy kompleks akwarium słodkowodnego nosi nazwę "Stacja Edukacyjna Wigry - Muzeum Wigierskiego Parku Narodowego im. Alfreda Lityńskiego w Starym Folwarku".

Wieś Maćkowa Ruda jest malowniczo wpisana w krajobraz dzięki sąsiedztwu z rzeką Czarna Hańcza. We wsi zachowało się nieco tradycyjnego budownictwa ludowego. Na uwagę zasługuje położone w zakolu Czarnej Hańczy gospodarstwo nawiązujące do dawnych dworków szlacheckich, należące do znanego plastyka Andrzeja Strumiłły. Obejrzeć domostwo można po uzyskaniu zgody właściciela.

Profesor Andrzej Strumiłło urodził się w 1928 r. w Wilnie. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych i w Akademii Sztuk Plastycznych w Krakowie. W latach 1943-53 pracował na tych uczelniach jako asystent, od 1977 r. przez trzy lata był profesorem ASP w Krakowie, a pod koniec lat 80. wykładowcą filii Akademii Teologii Katolickiej w Suwałkach. Od 1982 do 1984 r. pełnił funkcję kierownika pracowni grafiki Sekretariatu Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku.Zainicjował i od 1977 r. był komisarzem spotkań „Kultura i Środowisko” w Wigrach. Obecnie prowadzi gospodarstwo rolne we wsi Maćkowa Ruda nad Czarną Hańczą na Suwalszczyźnie.Oprócz malarstwa i grafiki zajmuje się także rysunkiem, fotografią, ilustracją, wystawiennictwem.

Jezioro Staw w Gawrych Rudzie k/ Suwałk położone w osłonie lasu sosnowo-dębowego w otulinie Wigierskiego Parku Narodowego.

Dziękuję Pani Irenie Łączka z Sejn za udostępnienie zdjęcia.


Kwitnące grzybienie białe na jeziorze Studzienicznym koło Augustowa.

Grzybień biały, zwyczajowo nazywany także nenufarem lub lilią wodną – gatunek byliny z rodziny grzybieniowatych. Najwięcej stanowisk znajduje się w pasie pojezierzy północnej Polski. Przez okres całego lata między pływającymi liśćmi tej rośliny pojawiają się przepiękne, duże, białe kwiaty (10-15 cm średnicy), o przyjemnym, lecz niezbyt intensywnym zapachu. Grzybienie białe podlegają w Polsce ochronie gatunkowej.

Czyste powietrze, przejrzyste wody jezior przyciągają każdego roku coraz większą liczbę turystów z kraju i z zagranicy. Poszukują tu oni wytchnienia od zgiełku miejskiego życia i chwili relaksu na łonie natury. Na zdjęciu zatoka jeziora Wigry.

Festiwal litewskich zespołów folklorystycznych "Sąskridis",jest to najpopularniejszy litewski festiwal na Suwalszczyźnie. Odbywa się w najbardziej malowniczym miejscu pogranicza polsko-litewskiego, nad brzegiem Jeziora Gaładuś. Publiczność ogląda koncert siedząc na wzgórzu. Ma widok na scenę i jezioro. Organizowany jest na przełomie czerwca i lipca w Burbiszkach.

Z dawnego majątku Krasnogruda pozostał otoczony wiekowym zdziczałym parkiem dwór modrzewiowy. Niemniej miejsce zachowało nieco dawnego klimatu lat 30. ubiegłego stulecia, gdy panie Gabriela Lipska i Janina Niementowska, ciotki poety Czesława Miłosza przyjmowały letników w czasie wakacji. Jako uczeń gimnazjum, a potem student wileńskiego uniwersytetu, Czesław Miłosz bywał tutaj częstym gościem. Przyjeżdżał tu na odpoczynek, przeżywał poważne romanse, ale też pisał wiersze. Zrujnowaną przez wojnę i powojennych właścicieli Krasnogrudę poeta odwiedził po raz ostatni w 1989 r. W 2005 r. próbę ożywienia "Miłoszówki" podjęła grupa młodych ludzi z działającego w Sejnach Ośrodka "Pogranicze", obecnego dzierżawcy posiadłości. Starają się utworzyć tutaj Międzynarodowe Centrum Dialogu.

Kukułka krwista - gatunek byliny z rodziny storczykowatych. Inne nazwy zwyczajowe w języku polskim: stoplamek krwisty, storczyk krwisty. Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Kwitnie od maja do czerwca, zapylana jest przez owady.

Pojezierny charakter Suwalszczyzny sprzyja dla odpoczynku z wędką. Tutejsze wody są bogate w różne gatunki ryb - jest ich aż 44. Najliczniejsze są karpiowate: leszcz, płoć, karp, karaś, krąp, szczupak, okoń, węgorz, sum, ukleja, lin - w rzekach: boleń, jaź, kleń, brzana. Na zdjęciu wędkarz w okolicach Sejn.

Ciekawą formą spędzenia wolnego czasu na świeżym powietrzu jest uprawianie jeździectwa, szczególnie gdy są już wakacje. Na zdjęciu „Stadnina Koni Nad Wigrami” położona w Mikołajewie.

Przez Berżniki przebiegał historyczny -Trakt Grodzieński. Przemierzali go kupcy, religijni wychodźcy i niemal wszystkie armie Europy.Nazywano ten szlak różnie - "Szlak Carski", "Szlak Królewski", "Droga Czołgowa". Łączył Sejneńszczyznę z największym i najważniejszym miastem regionu Grodnem. Dawniej, misternie rękami ludzi położony bruk drogi został zasypany piaskiem i pełni rolę drogi do przejścia turystycznego Berżniki- Kapciamiestis /Kopciowo/ na Litwie. Na zdjęciu w okolicach Berżnik,jeszcze przed przebudową.

Poziomka pospolita - roślina ta w stanie dzikim występuje w lasach całego kraju, zwłaszcza w lasach iglastych, na porębach, polanach i skrajach lasów. Rośnie w strefie klimatu umiarkowanego na całej kuli ziemskiej.Kwitnie w maju i czerwcu, czasem ponownie jesienią.Inne nazwy: poziomka zwyczajna, poziomka jadalna, czerwona jagoda. Jej pospolitszym krewnym jest truskawka.

Jaćwingowie – wymarły w XIII wieku lud bałtycki, blisko spokrewniony z Prusami i Litwinami (czasem uważany za jedno z plemion pruskich), zamieszkujący Jaćwież (Sudowię). Posługiwali się językiem jaćwieskim lub dialektem języka pruskiego. Na zdjęciu portret wodza Jaćwingów w Oszkiniach.

Suwałki leżą na Suwalszczyźnie, która pod względem geograficznym stanowi fragment Pojezierza Suwalskiego, położone nad rzeką Czarna Hańcza. Na zdjęciu Konkatedra św. Aleksandra w Suwałkach - klasycystyczna świątynia św. Aleksandra zbudowana w 1825 według projektu Chrystiana Piotra Aignera, przebudowana około 1845 przez Henryka Marconiego, wewnątrz obrazy Franciszka Smuglewicza i tablice upamiętniające walkę i martyrologię mieszkańców Suwalszczyzny. Ogromna białą bryłę kościoła zdobią dwie wysokie wieże oraz monumentalny portyk. Od 1992 konkatedra powstałej wówczas diecezji ełckiej. Mieści się przy placu Józefa Piłsudskiego.

Jezioro Pomorze - kilka kilometrów od miasta Sejny. Wpływa do niego, a później wypływa, rzeka Marycha. Jezioro zaliczane jest do form rynnowo - wytopiskowych. Ma mocno rozbudowaną linię brzegową. Swoim kształtem przypomina trójkąt. Dawniej akwen ten nazywano morzem. Nazwa ta była wynikiem slawizacji jaćwięskiego "mary" co oznaczało jezioro.

Góra Cisowa (zwana także Suwalską Fudżijamą) - wzniesienie utworzone przez morenę czołową. Leży na terenie Suwalskiego Parku Krajobrazowego, koło wsi Gulbieniszki. Wzniesienie ma charakterystyczny kształt przypominający stożek krateru wulkanu. Na zdjęciu widok ze słynnej góry.

Ślimak winniczek – to największy lądowy ślimak w Polsce, średnica muszli przeciętnie ok. 5 cm. Bywa eksportowany z Polski do Francji, gdzie uważany jest za przysmak. W niektórych rejonach Polski, z powodu nadmiernego eksportu, stał się gatunkiem rzadkim.

Wieś Giby, podczas II wojny światowej i po niej tereny licznych walk partyzanckich z wojskami radzieckimi, niemieckimi, NKWD i UB. W lipcu 1945 Armia Czerwona, UB i WP aresztowały podczas tak zwanej obławy augustowskiej w okolicach Augustowa i Gib ok. 2000 osób , spośród których zaginęło ok. 600 osób. We wsi znajduje się pomnik (projektu A. Strumiłło) ofiar NKWD, zamordowanych w lipcu 1945.

Letni, malowniczy zachód słońca nad Pojezierzem Sejneńskim.

Giby – wieś letniskowa. We wsi znajduje się kościół św. Anny z 1914, który pierwotnie służył staroobrzędowcom - molenna drewniana, przeniesiona z Pogorzelca w 1982r, przebudowana w latach 1982-83. Obecnie jest to świątynia katolicka.

Mak polny – gatunek roślin jednorocznych z rodziny makowatych. Roślina ruderalna i chwast, głównie w uprawach zbóż ozimych i rzepaku, ale także jarych oraz okopowych i innych. Gatunek odporny na zanieczyszczenia atmosfery.

Wieś - jednostka osadnicza o zwartej, skupionej lub rozproszonej zabudowie, w której ludność zajmuje się uprawą roślin, chowem zwierząt oraz organizując formy wypoczynku tzw. agroturystykę, na zdjęciu wieś Karolin.

Pszczelarz, - osoba zajmująca się pracą w pasiece lub barci, przy pszczołach. Dzisiaj pszczelarze mają swój związek Polski Związek Pszczelarski oraz wiele stowarzyszeń np. Terenowe Koło Pszczelarzy w Sejnach.

Pszczoła miodna – gatunek z rodzaju pszczoła i rodziny pszczołowatych właściwych, obejmujące gatunki wytwarzające miód.Robotnice są nieodzowne do istnienia rodziny pszczelej.Pszczoły miodne zbierają nektar i pyłek kwiatów, który jest ich pożywieniem i w ten sposób zapylają rośliny owadopylne (np. drzewa owocowe, rzepak, itd). Rośliny, które dostarczają pszczołom surowca do produkcji miodu. Na zdjęciu królowa-matka i jej robotnice.

Ożywiona działalność kulturalna w Puńsku i jego okolicznych wsiach litewskich jest kontynuacją amatorskiego ruchu artystycznego, który swymi tradycjami sięga lat sprzed I wojny światowej. Wywodzi się z obrzędów i zwyczajów ludowych.

Kanał Augustowski - droga wodna łącząca drogą okrężną dopływy Wisły z Bałtykiem poprzez dopływy Niemna, z pominięciem dolnego biegu Wisły. Długość kanału: 101 km, w tym 82 km w granicach Polski.

Jezioro Gaładuś to jedne z piękniejszych i drugie pod względem wielkości jezioro Suwalszczyzny. Jego powierzchnia 7,29km2 zachwyca, a ponad 10km długości uniemożliwiają zaobserwowanie z jednego punktu całego jeziora. Gaładuś usytuowane jest na granicy dwóch państw: Polski i Litwy, jednak duża jego część (5,6km2) znajduje się po polskiej stronie.

Czarna Hańcza jest największą rzeką Suwalszczyzny. Przepływa przez bardzo ciekawe tereny, nieraz o unikalnych walorach krajobrazowych, geologicznych, historycznych (Jaćwież) i etnograficznych. Na zdjęciu w okolicach Studzianego Lasu.

Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny - barokowy kościół podominikański w Sejnach.Od 1610 roku kościół klasztorny w Sejnach był miejscem pielgrzymkowym i odpustowym.W 1973 roku w związku z koronacją figury Matki Boskiej Sejneńskiej kościół podominikański został podniesiony do godności bazyliki mniejszej. W 2005 roku świątynia została ustanowiona kolegiatą kapituły sejneńsko-wigierskiej.

NA POJAĆWIESKICH RUBIEŻACH

POJAĆWIESKIE RUBIEŻE to kraina ziemi suwalskiej, sejneńskiej oraz augustowskiej jej przyrodnicze, krajoznawcze, turystyczne oraz wypoczynkowe walory mają ugruntowaną renomę w kraju. Interesująca to kraina – ma dość walorów, aby przyciągnąć ku sobie bogactwem historycznej przeszłości, niepowtarzalnym pięknem krajobrazu, gościnnością mieszkańców. Jest to region o bogatej przeszłości, zakątki północnej Suwalszczyzny, baśniowa kraina terenu Węgierskiego Parku Narodowego, jeziora Wigry, świat gór i jezior Szwajcarii suwalskiej (teren Suwalskiego Parku Krajobrazowego) malownicze doliny Czarnej Hańczy, Rospudy, Szeszupy, brzegi wyjątkowo czystych i urodziwych jezior Hańczy, Szelmentu Wielkiego i Małego, wierzchołki gór Cisowej i Zamkowej oraz stolica tego terenu- zabytkowe Suwałki. Mniej znana i słabiej spopularyzowana, – chociaż również atrakcyjna krajobrazowo i rekreacyjnie jest ziemia sejneńska, z pełnymi uroku jeziorami, rzeką Marychą, fragmentami Puszczy Augustowskiej, morenowym krajobrazem, litewskim folklorem, wspaniałą architekturą zespołu podominikańskiego i stolicą regionu Sejny- miasta dawniej wielu kultur. I wreszcie ziemia augustowska, której pierwszoplanowymi atutami są: Puszcza Augustowska, wiele dużych i pięknych jezior, perła rzek nizinnych Czarna Hańcza, wspaniała arteria wodna – Kanał Augustowski i wreszcie stolica tej ziemi- uzdrowiskowy Augustów.
Pojaćwieskie rubieże jest to kraina, która warto zwiedzać- poznawać jej krajobrazowe piękno, przyrodnicze bogactwo, historyczną przeszłość wpisaną w dzieje różnych narodowości tworzących społeczną mozaikę tych północno - wschodnich rubieży Polski. Od paru wieków żyli tu Polacy, Litwini, staroobrzędowi Rosjanie, Żydzi i niemieccy osadnicy, a zapewne również nieliczni potomkowie wygubionych mieczem plemion jaćwieskich, po których na tutejszej ziemi pozostały grodziska, kurhany i nazwy rzek, jezior i puszczańskich uroczysk. Cywilizacyjne i kulturowe oblicze tej pojaćwieskiej, puszczańskiej ziemi kształtowały pokolenia osadników, nadając jej rysy egzotycznej kresowości. Są one ciągle żywe i wyraziste w kulturze, obyczajowości, języku, architekturze, a nade wszystko w przywiązaniu mieszkańców do ich etnicznej swojszczyzny i ojcowizny. Takie są pojaćwieskie rubieże, wiosną rozkwiecone, latem przyciągające turystów urodą swoich lasów i jezior, jesienią mieniąc się kolorową barwą liści, zaś zimą surową i mroźną jak przystało na północną krainę. Na jej obraz składają się poza elementami naturalnymi takimi jak: wzgórza i pagórki, wstęgi rzek i jeziora, lasy i puszcze, także wytwory ludzkiej działalności: domy i zabudowania gospodarcze, cmentarze, kapliczki i kościoły, pola uprawne i łąki, miejscowości, zabytki kultury materialnej, regionalne specjały, kultura i sztuka ludowa, urządzenia inżynieryjne i siatka dróg. Wszystko to określa charakter regionu, tworzy ów niepowtarzalny klimat, urok miejsca na ziemi, w którym czujemy, najczęściej nieświadomie, naturalną harmonię między przeszłością i teraźniejszością.
Zapraszam, więc na wyprawę w barwny i naprawdę nieco egzotyczny świat pojaćwieskich rubieży, w którym ocalały jeszcze ostatnie relikty naszych dawnych czasów. Chciałbym to zrobić trochę niekonwencjonalnie, pragnę także w jakiś sposób przekazać swój emocjonalny stosunek do tych terenów i głęboką fascynację tą kresową krainą. Kraina pojaćwieskich rubieży – wyrzeźbiona przez lądolody przez wielu tysiącami lat, skrząca się taflami jezior, morenowymi wzgórzami, lesistymi wysoczyznami i zielonymi dolinami – ZAPRASZA.